Dyskowce, paletki Symphysodon spp.
W społeczeństwach o dużo wyższym poziomie kultury akwarystycznej niż w Polsce, paletka (dyskowiec) od dawna określana jest jako ” królowa Amazonii” lub „pływający klejnot”. Rzeczywiście biorąc pod uwagę różne cechy paletek np. wielość odcieni barw, spokój w zachowaniu, obyczaje godowe i opiekę nad potomstwem wreszcie niespotykany ( z nielicznymi wyjątkami ), sposób odżywiania się narybku utwierdzamy się w przekonaniu o pewnej wyjątkowości tych ryb. Wymienione cechy przyciągają uwagę i zaciekawienie obserwatorów i tak też było ze mną.
Wiadomości zawarte w tym artykule pochodzą głównie z moich własnych obserwacji, ale także kierowałem się opiniami innych kolegów akwarystów.
Paletki (dyskowce) to ryby duże, czasami ponad 20 centymetrowe, o ciele bocznie spłaszczonym, podobnym do dysku (paletki). Kształt dysku podkreślają długie (ale nie wydłużone) płetwy: grzbietowa i odbytowa, które sięgają nasady płetwy ogonowej. Płetwy brzuszne są wąskie i wydłużone. Barwy ciała nie podaję, ponieważ może ona być bardzo różna – co zależy od wyhodowanej odmiany barwnej. W większości odmian występują jednak najczęściej dwie przeważające barwy, z których jedna stanowi tło dla drugiej. Ryby te pochodzą z rzek stanowiących dorzecze Amazonki, przy czym jeszcze obecnie odławiane są wcześniej nieznane odmiany barwne, którym nadaje się miejscowe nazwy (miast czy rzek) takie jak: Tefe, Rio Canuma, Coari. Kilkanaście lat temu mogliśmy nabyć paletki brązowe ,niebieskie, zielone i bardzo rzadko dyskowce (ja widziałem kilka okazów tylko u jednego hodowcy).
Obecnie po wielu przekrzyżowaniach i prowadzonej selekcji, którym to procesom nie oparły się również te najnowsze dzikie formy, możemy sobie zakupić paletki (dyskowce) o niespotykanych w naturze barwach. Od wielu lat organizowane są w różnych państwach międzynarodowe mistrzostwa dyskowców, czyli konkursy, na „najładniejszą rybę” (w ocenie jurorów i zwiedzających) w różnych kategoriach barwnych oraz w kategorii „najładniejsza ryba wystawyquot;. I tak rodzi się moda na posiadanie konkretnej formy barwnej.
Łacińska nazwa rodzajowa paletki (dyskowca) to Symphysodon. W rodzaju tym wyróżnia się dwa gatunki:
- Symphysodon aequifasciata … ( z podgatunkami)
- Symphysodon discus … ( z podgatunkami)
Prawdopodobnie w/w podział doprowadził do używania w Polsce dwóch polskich nazw:
- paletka, dla – Symphysodon aequifasciata
- dyskowiec dla – Symphysodon discus
Nazewnictwo to wprowadza pewien zamęt, stąd w dalszej części będę używał jedynie nazwy „dyskowiec”, tak jak to robią hodowcy w innych krajach. Jak już wspomniałem, dyskowce to ryby duże. Już ta cecha wymusza pewne zachowanie na osobach, które chcą podziwiać dorosłe okazy – musimy zakupić duży zbiornik. Dla jednej pary musimy przeznaczyć co najmniej 120 litrów objętości zbiornika, przy czym od razu dodaję, że chcąc dochować się od takiej pary potomstwa w zbiorniku nie możemy trzymać żadnych innych ryb, również dyskowców. Do rozmnażania możemy zastosować tzw. zbiornik higieniczny, czyli szkło plus niezbędne urządzenia do ogrzewania, filtrowania i napowietrzania wody, choć może to być również zbiornik tzw. ozdobny.
Akwarium
W zbiorniku higienicznym, przy licznej osadzie – często przerybieniu – łatwiej utrzymać czystość w porównaniu ze zbiornikiem ozdobnym, tej samej objętości i tej samej obsadzie ryb.
Jeżeli decydujemy się na duży zbiornik z niewielka ilością ryb (np. 250 – 300 l z około 6 – 8 okazami) to załóżmy zbiornik ozdobny, który bardziej cieszy oko. Na dnie zbiornika umieścimy wówczas przemyty, kwarcowy żwir o granulacji 2 – 3 mm (nie grubszy), w którym posadzimy różne gatunki roślin. Pewnej części z nich nie będą odpowiadały warunki życia (np. temperatura) i zginą. Nie przejmujmy się tym i nie starajmy się na siłę posiadać te gatunki dosadzając ciągle nowe okazy. Roślinom potrzebne jest górne oświetlenie więc musimy zastosować dostępne w sklepach zoologicznych odpowiednie dla roślin świetlówki. Ponieważ dyskowce lubią również miejsca zacienione, stanowiące dla nich schronienie, część roślin lub ich liście powinny pływać na powierzchni wody dając w ten sposób cień. Takie miejsce schronienia może dawać również duży korzeń zanurzony w zbiorniku.
Technika
Z urządzeń technicznych musimy zastosować grzałkę z termostatem. Do ogrzewania, biorąc pod uwagę możliwości awarii grzałki, lepiej zastosować np. dwie grzałki po 75W, niż jedną 150W. Dla dyskowców optymalna temperatura to 29°C. Z moich obserwacji wynika, iż ryby te źle się czują i są apatyczne w temperaturze poniżej 26°C a zupełnie im nie przeszkadza temperatura 32°C. Okresowo, w trakcie leczenia niektórych chorób, stosuje się nawet temperaturę 37°C.
Do filtrowania wody musimy zastosować wydajny filtr wewnętrzny lub zewnętrzny najlepiej o różnych „wsadach” (warstwach) w którym poszczególne warstwy pełnia inne role w procesie oczyszczania wody. Ponieważ filtry mogą pełnić również rolę napowietrzającą, więc przy niewielkiej obsadzie ryb w akwarium nie jest potrzebne odrębne napowietrzanie.
Woda
Dochodzimy wreszcie do wody. Moja rada jest taka: niech nas pewne parametry wody – a szczególnie jej twardość – nie przyprawiają o ból głowy. Dyskowce czują się dobrze zarówno w wodzie miękkiej (kilka stopni twardości) jak i twardej (kilkanaście stopni twardości). Stosujmy wodę taką jakiej używamy na co dzień, inaczej utrzymanie parametrów wody o innych właściwościach, powtarzające się częste, częściowe wymiany preparowanej wody miękkiej, zniechęcą nas do dyskowców.
Pamiętajmy jednak, że zakupione ryby hodowane w wodzie miękkiej, musimy przyzwyczaić do innej twardości i odczynu poprzez stopniową, częściowa podmianę wody, trwającą przez kilkadziesiąt minut. Odczyn wody (czyli pH) musimy utrzymać poniżej 7, najlepiej w granicach 5,5 – 6,5. Przy niższym pH jak i wyższym od 7, ryby staja się apatyczne i niechętnie przyjmują pokarm. Do tak urządzonego zbiornika kupujemy ryby.
Opracowanie
Andrzej G.
Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma „Akwarium” nr 01/99
Liczba wyświetleń: 68