Gatunek z rodziny; Anabantoidae – łaźcowate (błędnikowate)
Synonimy: Betta trifasciata (nie BLEEKER), Betta pugnax, Betta rubra (nie PURUGIA)
Występowanie: Tajlandia, Kambodża, Laos, Borneo, Południowy Wietnam. Dokładna lokalizacja miejsca pierwszego ich odłowu jest obecnie niemożliwa.
Biotop: Żyją w stojących lub wolno płynących wodach, mocno zarośniętych roślinnością wodną.
Historia: Do Europy dotarły: Francja – 1892, do Moskwy – 1896 oraz w tym samym czasie 10 par do Berlina – Lankwitz, do p. Paul Matte.
Parametry wody: Temperatura 22-26°C, odczyn wody 6,0-8,0 pH. Twardość wody 8-25°n.
Dymorfizm płciowy: Ubarwienie samca bywa bardzo różnorodne: brunatne, zielone, czarne, czerwone, niebieskie. Wielkością dochodzą do 5 cm (w akwariach do 8 cm). Samiczki są z reguły mniejsze. Ciało tych rybek jest wydłużone z długa szeroką i ostro zakończona płetwą odbytową. Samczyk jest mocno ubarwiony. Płetwa grzbietowa jest bardzo duża i zajmuje połowę grzbietu. Płetwa ogonowa wachlarzowata i zaokrąglona. Płetwy piersiowe i brzuszne są wąskie i wydłużone. Pyszczek u samca jest dość szeroki, u samicy spiczasty. Ubarwienie samicy jest bledsze a na tułowiu widać kilka ciemniejszych podłużnych prążków.
Akwarium: Bojowniki syjamskie hodujemy w akwariach średniej wielkości, niezbyt wypełnionych wodą o temperaturze 22-26°C. Skład wody nie ma znaczenia. Gatunek ten nie ma również specjalnych wymagań co do zawartości tlenu w wodzie, bowiem od 4 do 5 tygodnia życia rozwija się u bojowników dodatkowy narząd oddechowy tzw. labirynt, dzięki któremu ryby te mogą oddychać tlenem atmosferycznym.
W akwariach należy sadzić dużo roślin aby zapobiec częstym bójkom między wojowniczymi samczykami. W toczących się wśród samców walkach, bardzo często ginie jeden z nich a czasem giną obydwa. W przypadkach mniej drastycznych walka kończy się na poszarpanych płetwach i ranach. Płetwy i rany goją się jednak szybko. Warto wiedzieć, że jeżeli chcemy wyhodować szczególnie piękne okazy samców, należy je trzymać w osobnych naczyniach tak ustawionych, aby ryby te nawzajem się widziały.
W tym przypadku można je trzymać w odkrytych pojemnikach (słoikach) zaledwie 1- no litrowych, wymieniając jednak co tydzień wodę. Należy dopilnować aby temperatura wymienianej wody była identyczna z temperaturą jaka była w pojemniku (słoiku). Ryby te są czułe na zmianę temperatury. Przyjmują wtedy postawę bojową, co wpływa dodatnio na rozwój pięknego ubarwienia i prężnych płetw. Po 4-5 miesiącach takiej hodowli rozwiną się zdrowe i pokazowe okazy.
Rozmnażanie: Do tarła wybieramy dobrze rozwinięte pary w wieku 8-10 miesięcy. Przygotowujemy akwarium o pojemności około 20-40L i napełniamy je niewielką ilością wody. Dobrze jest umieścić w jednym z rogów akwarium duży kamień, który służy samiczce za miejsce schronienia przed „ostro” zalecającym się samczykiem. Woda powinna być czysta, bez wymoczków. Temperatura wody w granicach 28-30°C. Na powierzchni wody, samczyk buduje gniazdo z piany uczepione do ściany akwarium lub liścia rośliny wodnej. Kiedy samiczka ma dostatecznie dojrzałą ikrę, dochodzi do tarła w ciągu 12-24 godzin od momentu przeniesienia rybek do akwarium tarliskowego. Przed tarłem samczyk zaleca się do samiczki pływając wokół niej z rozpostartymi płetwami i próbuje zwabić ją w okolice gniazda z piany, które wcześniej przygotował, bowiem buduje je sam. Następnie samiec otacza ciało samicy swoim ciałem zaś samica obraca się brzuchem do góry w pobliżu gniazda.
Pod wpływem ucisku samca, samiczka zaczyna wypuszczać ziarenka ikry. Całe tarło trwa ok. 2 godzin i składa się z licznych (czasem 40) pojedynczych aktów. W czasie jednego aktu może dojść do złożenia około 10-30 ziarenek ikry. Po każdorazowym akcie rybki te odłączają się od siebie. Samiczka po wysiłku leży omdlała na boku pod gniazdem, aby w chwilę później opaść powoli na dno, gdzie nabiera sił do dalszej gry i zaczyna pływać, pomagając samcowi zbierać opadłe na dno ziarenka ikry, umieszczając je w piankowym gniazdku. Może się zdarzyć, że samiczka zjada znalezione ziarnka ikry. Po chwili podpływa jednak do samca i akt tarła zaczyna się od nowa. W czasie całego tarła samiczka może złożyć około 600 ziarenek ikry.
Kiedy tarło jest zakończone, samczyk odpędza samiczkę od gniazda z ikrą i pilnuje jej, ciągle naprawiając gniazdko. Wtedy odławiamy samicę zostawiając ikrę pod opieką samczyka. Można wówczas zauważyć jego troskę o gniazdo i sposób usuwania nie zapłodnionej ikry.
W temperaturze 28°C. narybek lęgnie się sam, musimy jednak usuwać nie zapłodnione ziarenka ikry (przeoczone przez samca) i dobrze przewietrzać wodę. Po 5-ciu dniach narybek zaczyna wolno pływać, a po dalszych 2 dniach zostaje wchłonięty woreczek żółtkowy. Wówczas rozpoczynamy karmienie rybek wrotkami, wymoczkami lub żółtkiem ugotowanego na twardo jaja. Po 3 tygodniach można przejść na normalny pokarm. Narybek Betta splendens rośnie nierównomiernie.
W 4-5 tygodniu życia rozwija się narząd labiryntowy. W tym czasie musimy zwiększyć opiekę nad rybkami. Lustro wody obniżamy do wysokości 15 cm od dna a akwarium przykrywamy szybą, aby nie było różnicy temperatur między powietrzem nad powierzchnią wody a wodą. Również w tym samym czasie podajemy drobniejszy i delikatniejszy pokarm, aby rybki mogły go łatwo połykać. Jeżeli nie będziemy przestrzegać tych wskazówek, wówczas straty będą duże. Po 6-8 tygodniach większe osobniki przenosimy do osobnego zbiornika, zaś te mniejsze pozostawiamy w dotychczasowym. Rybki dokarmiamy żywym drobnym i urozmaiconym pokarmem.
Bojownik syjamski dojrzewa w wieku ok. 6 miesięcy i żyje do 2 lat. Hodowla narybku jest łatwa, wobec czego można te rybki polecić również mniej doświadczonym akwarystom.
Uwagi:
Niepowodzenia w hodowli są zwykle wynikiem następujących zaniedbań:
1. wyborem niewłaściwej pary do tarła,
2. nieodpowiednią temperaturą wody, która nie powinna spaść poniżej 20°C,
3. nieodpowiednim karmieniem narybku,
4. samczyki należy trzymać, każdy w osobnym zbiorniku gdyż walczą ze sobą, a zwłaszcza osobnikami obcymi (nie z tego samego gniazda),
5. samiczki mogą przebywać razem nawet w akwarium towarzyskim.
Jeśli jednak będziemy przestrzegać wskazówek tu podanych, powodzenie hodowli mamy zapewnione.
W Azji a zwłaszcza w Syjamie, walki samców Betta splendens cieszą się ogromną popularnością. W Europie istnieje wiele Klubów i federacji specjalizujących się w pielęgnacji ryb z rodziny łaźcowatych. W Polsce, w latach 1972 – 1998 działał Klub Miłośników Błędnikowców Polskiego Związku Akwarystów ( którego ostatnim Przewodniczącym był kol. Tadeusz Szwarc z Myszkowa) a który skupiał w swych szeregach miłośników tych pięknych rybek z terenu całej Polski. Klub ten był współorganizatorem wystaw i konkursów m.in. w Bytomiu, Myszkowie, Bielsku – Białej i Poznaniu. Klub Miłośników Błędnikowców – PZA współpracował z akwarystami z zagranicy i był członkiem INTERNATIONALE GEMEIN SCHAFT FÜR LABYRINTHFISHCE – ( IGL).
Stanisław S.
Literatura:
Richter, Hans – Joachim – „Das Buch der Labirynthfische” (1979) – Leipzig.
Rüdiger, Riehl Dr + Baensch, Hans A. – „Aquarien Atlas” Tom I – (1982) – Melle
Rembiszewski, Jan, Maciej – „Mały słownik zoologiczny – ryby” (1973) – Warszawa
Linke, Horst – „Farbe im Aquarium Labyrinthfische” (1980) – Melle
Weiss, Waltraud – „Bunte Welt der Tropenfische” (1968) – Stuttgart
Meyland, Hans J – „Labyrinthfischre” (1980) – Minden
Pinter, Helmut – „Labyrinthfische – Hechtköpfe und Schlangenkopffische” (1984) – Stuttgart
Przedruk elektroniczny za zgodą PZA z czasopisma „Akwarium” nr 2/01
Liczba wyświetleń: 61