Radość z hodowli pyszczaków z jeziora Malawi zależy w dużej mierze od akwarium, które przeznaczymy dla tych pięknych ryb.
Wybór zbiornika
Wybór akwarium to zwykle kompromis między chęciami hodowli jak największej liczby gatunków ryb, możliwościami lokalowymi hodowcy oraz zasobnością jego portfela. Najczęściej te dwa ostatnie czynniki znacznie ograniczają realizację akwarystycznych marzeń. Tym bardziej warto poświęcić więcej uwagi kwestii właściwego doboru zbiornika. Podjęta pochopnie decyzja o zakupie takiego czy innego akwarium może bowiem wpłynąć nie tylko zmniejszenie satysfakcji z hodowli pyszczaków z Malawi, odebrać przyjemność posiadania tych kolorowych ryb ale nawet, w niektórych przypadkach, zupełnie zniechęcić do akwarystyki.
Większe akwarium – mniej kłopotów
Niemal w każdej książce akwarystycznej znajduje się zalecenie, by przymierzając się do założenia akwarium wybrać jak największy, jeśli chodzi o litraż (pojemność), zbiornik. Im większe akwarium, tym łatwiej utrzymać ryby w zdrowiu – nie ulega to wątpliwości. Parametry wody są zdecydowanie stabilniejsze w większym, niż w mniejszym akwarium. Nieuchronnie powstające w wyniku rozkładu materii organicznej szkodliwe substancje w większym zbiorniku nie skoncentrują się tak szybko, żeby nastąpiło gwałtowne zatrucie ryb. Jeśli parametry wody się pogarszają – następuje to znacznie wolniej, niż w małym objętościowo akwarium. Większy zbiornik oznacza nie tylko mniejsze ryzyko utraty ryb, ale – paradoksalnie – także mniej pracy przy jego obsłudze.
Wybór odpowiedniego akwarium jest szczególnie ważny, jeśli planujemy hodowlę pielęgnic, a już bezwzględnie poważnie należy go potraktować, gdy decydujemy się na hodowlę ryb ustalających (okresowo lub na stałe) rewiry i broniących ich. Do tej grupy należą właśnie pyszczaki z Malawi.
Jaką objętość powinno mieć zatem akwarium do hodowli malawijskich pyszczaków? Większość autorów książek akwarystycznych sugeruje, żeby rozpoczynać od zbiornika o pojemności minimum 150 litrów. Czy jednak dowolny zbiornik o takim litrażu jest odpowiedni? Czy mniej pojemny nie będzie odpowiedni dla pielęgnic z Malawi?
Pojemność kontra długość
Zbiornik o dużym litrażu, lecz o wymiarach bardziej zbliżonych do sześcianu niż prostopadłościanu nie będzie odpowiedni dla pyszczaków z Malawi. Przykładowo akwarium o wymiarach 70x50x50 cm ma 175 litrów pojemności, a więc teoretycznie spełnia przedstawione wyżej wymogi “objętościowe” stawiane do hodowli malawijskich pielęgnic. Niestety, takie akwarium będzie jednak znacznie mniej funkcjonalne niż mniejszy pod względem litrażu, ale dłuższy zbiornik o wymiarach 100x40x40 cm (160 litrów pojemności).
Długość akwarium ma decydujące znaczenie dla zapewnienia naszym rybom dobrych warunków do życia. Szczególnie gdy chcemy hodować pyszczaki z grupy Utaka (większość gatunków wymaga zbiornika o długości 120-150 centymetrów), lub bardziej agresywne (terytorialne) pyszczaki z grupy Mbuna (dla nich akwarium o długości 100 centymetrów to minimum). Tylko w przypadku zdecydowania się na hodowlę mniejszych i mniej terytorialnych gatunków (z rodzaju Labidochromis i niektórych Pseudotropheus) _ można rozpocząć hodowlę w akwarium o długości od 80 centymetrów.
Decydującą rolę długości akwarium można wykorzystać dla poczynienia oszczędności i lepszego zagospodarowania przestrzeni, przeznaczonej na akwarium. Decydując się na długie, wąskie i niskie akwarium zapłacimy za nie mniej, niż gdyby było ono takiej samej długości, lecz wyższe i szersze (patrz następny rozdział).
Wysokość i szerokość
Pyszczaki z Malawi to nie paletki, czy skalary. Nie wymagają wysokiego akwarium. Zajmują wprawdzie rewiry, ale nie w pionie. Do ich hodowli nie jest zatem potrzebny zbiornik wyższy niż 40 centymetrów. Jeśli podczas podejmowania decyzji o zakupie akwarium staniemy przed koniecznością dokonania oszczędności, lepiej zdecydować się na zakup niższego, niż krótszego akwarium. Taką oszczędność poczynić można szczególnie wtedy, gdy zlecamy wykonanie zbiornika na wymiar. Jego cena zależy najczęściej od litrażu, zatem zmniejszając go (nie zmniejszając przy tym długości), można uzyskać niższą cenę. Przykładowo, akwarium o wymiarach 150x40x40 cm ma 240 litrów. Obniżając je o 5 cm (150x40x35) uzyskujemy zbiornik o pojemności o 30 litrów mniejszej (210L), a zatem i tańszy, ale przez to wcale nie mniej funkcjonalny.
Szerokość (głębokość) akwarium dla pielęgnic z Malawi nie odgrywa aż tak ważnej roli – wystarczy, gdy będzie miała 35-40 centymetrów. Pozwoli to odpowiednio zagospodarować przestrzeń i uzyskać, zwiększające dekoracyjność akwarium, wrażenie głębi.
Grubość szyby
Zlecając wykonanie akwarium zapewne otrzymamy – w sklepie lub w zakładzie szklarskim – sugestię jakiej grubości szyba powinna być wykorzystana do budowy naszego zbiornika. Warto jednak posiadać na ten temat pewną wiedzę, na wypadek trafienia na osoby niekompetentne.
– akwaria o długości 70-90 cm – grubość szyby: min. 6 mm
– akwaria o długości 90-120 cm – grubość szyby: min. 8 mm
– akwaria o długości 120-170 cm – grubość szyby: min. 10 mm
– akwaria powyżej 170 cm – grubość szyby: min. 12 mm i więcej
Cena akwarium uzależniona jest od grubości użytej do jego budowy szyby. Oszczędności powstałe z użycia cieńszej szyby mogą jednak mieć bardzo przykre konsekwencje. Wykonany ,,oszczędnościowo’’ zbiornik może nie wytrzymać naprężeń powstałych pod wpływem naporu wody.
Gotowe czy na zamówienie
W sklepach akwarystycznych dostępny jest duży wybór zbiorników, o różnych kształtach (prostopadłościenne, narożnikowe, z wypukłą przednią szybą) i zróżnicowanych rozmiarach. Sprzedawane są nie tylko akwaria wykonane przez firmy specjalizujące się w ich produkcji. Zwykle sklepy akwarystyczne współpracują także z lokalnymi zakładami szklarskimi, które wykonują zbiorniki o wymiarach aktualnie cieszących się największym zainteresowaniem nabywców oraz na konkretne zamówienie klientów.
Zakładając, że wiemy już jakich rozmiarów akwarium będzie odpowiednie dla planowanych ryb i ustaliliśmy jakie może mieć maksymalne rozmiary, decyzja o zakupie gotowego zbiornika czy też na zamówienie zależy przede wszystkim od naszego gustu i zasobności portfela.
Zwykle gotowe akwaria są nieco droższe, ale też najczęściej są lepiej wykończone (spoina silikonowa jest równiejsza, a krawędzie szyb są dokładniej oszlifowane). Jeśli jednak planujemy akwarium o nietypowych, nie występujących w handlu rozmiarach, lepiej zdecydować się na zamówienie akwarium na wymiar niż pójść na kompromis, którego konsekwencją będzie zakup mniejszego zbiornika niż pozwalają na to nasze warunki lokalowe i finansowe.
Pokrywy
Niezbędnym elementem akwarium z biotopem Malawi jest pokrywa. Pozwala ona ukryć oświetlenie oraz zabezpiecza przed wychlapywaniem wody (podrośnięte pyszczaki niemal wyskakują z wody podczas karmienia) i wyskakiwaniem ryb (może się to zdarzyć podczas ucieczki lub podczas karmienia). Z tych ostatnich względów, najlepiej gdyby pokrywa była szczelna. Ważna także jest jej budowa, od której zależy komfort obsługi akwarium. Najwygodniejsze, ale za to droższe, są pokrywy podnoszone (na zawiasach) – nie trzeba ich całkowicie demontować podczas prac pielęgnacyjnych (podmiany części wody, czyszczenia dna, zmiany dekoracji, odławiania ryb). Tańsze pokrywy mają tylko otwory przeznaczone do podawania pokarmu, a podczas prac w akwarium trzeba je w całości zdejmować.
Jeśli planujemy akwarium o nietypowych rozmiarach (na zamówienie), pojawia się wówczas problem z zakupem odpowiedniej dla niego pokrywy. Ich wykonanie można jednak zlecić w sklepie akwarystycznym. Jeśli ktoś ma chęci i uzdolnienia manualne, może także wykonać pokrywę samodzielnie.
Na czym postawić akwarium
Równolegle z wyborem akwarium należy przemyśleć kwestie jego ustawienia. Zbiorniki z biotopem Malawi, ze względu na swoje rozmiary, wymagają solidnie zbudowanej, wytrzymałej na duże obciążenia podstawy. Najlepiej spisują się pod tym względem metalowe regały (ich montaż można zlecić w zakładzie usługowym), jednak mogą one nie pasować do estetyki mieszkania czy biura, w którym zamierzamy umieścić akwarium. Kupując drewnianą (droższą) lub wykonaną z płyt wiórowych szafkę (tańszą) można skomponować ją kolorystycznie z innymi meblami domowymi lub biurowymi. Jeśli kolor lub budowa oferowane w sklepie z akwariami szafki nie odpowiada naszym oczekiwaniom możemy zlecić jej wykonanie stolarzowi. Wykonanie podstawy pod akwarium na zlecenie nie powinno być wcale droższe niż gotowa szafka. Daje nam jednak większe możliwości funkcjonalnego jej zabudowania. Możemy zamówić w zależności od wymagań – szafkę z półkami bez zabudowy czy też z drzwiczkami na zawiasach lub zasuwanymi.
Przed podjęciem decyzji warto przemyśleć czy nie wykorzystać szafki do ukrycia części wyposażenia (np. filtra kubełkowego) lub jako miejsca do postawienia dodatkowych zbiorników np. do wychowu narybku lub separacji chorych ryb.
Maksymalnie wykorzystując przestrzeń, którą możemy przeznaczyć na akwarium i szafkę, możemy nie tylko zapewnić rybom lepsze warunki życia, ale także sprawić, że obsługa akwarium będzie łatwiejsza i nie będzie ono zagracającym mieszkanie czy biuro ,,meblem’’.
Akwaria – zestawy
W sprzedaży dostępne są także akwaria z wyposażeniem, tak krajowych jak i zagranicznych producentów. Zwykle komplety takie składają się z akwarium, pokrywy z oświetleniem (niektóre modele mają regulację oświetlenia), filtra, grzałki z termoregulatorem (niekiedy grzałka jest zintegrowana z filtrem) oraz tła. Wraz z nimi oferowane są też często szafki – wykonane na wymiar i pod kolor pokrywy akwarium.
Akwaria z wyposażeniem mają jednak trzy podstawowe wady:
– są drogie (kompletując poszczególne elementy można założyć akwarium taniej)
– ich budowa uniemożliwia lub utrudnia zmianę wyposażenia akwarium (co często okazuje się konieczne w trakcie hodowli)
– ich wymiary nie są odpowiednie do hodowli pyszczaków z jeziora Malawi (zwykle akwaria te są za wysokie, rzadko też można dostać dłuższe zbiorniki).
Z powyższych względów kompletnie wyposażone akwaria niezbyt nadają się, jeśli zamierzamy hodować malawijskie pielęgnice.
Akwaria dodatkowe
Pyszczaki z Malawi należą do ryb, które stosunkowo łatwo się rozmnażają. Nietypowy sposób ochrony zapłodnionej ikry (inkubacja w pyszczku samiczki) znacznie zwiększa szansę odchowania narybku. Można oczywiście zdać się na jego wychów w naszym akwarium (nazwijmy je tutaj akwarium ogólnym), jeśli jednak chcemy zwiększyć jego szanse na przeżycie – konieczne będzie posiadane dodatkowego zbiornika, przeznaczonego właśnie do hodowli narybku oraz separacji samicy pod koniec okresu inkubacji. Akwarium takie nie musi być duże. Wystarczy, że będzie miało 20-40 litrów pojemności (wymiary nie są szczególnie istotne).
Hodowcy przyda się także akwarium do przeprowadzania kwarantanny ryb (jest ona zalecana gdy pyszczaki nie pochodzą ze sprawdzonego źródła). Może się ono okazać przydatne także w przypadku choroby ryb (czy też jej podejrzenia) lub też leczenia ewentualnych ran odniesionych w potyczkach, które zdarzają się wśród pyszczaków.
Także i takie akwarium nie musi mieć dużej objętości _ wystarczy 20-40 litrów. Nawet jeśli przebywają w nim osobniki dorosłe, to okres ten nie trwa na tyle długo, by wpłynąć negatywnie na rozwój ryby.
Przymierzając się do rozpoczęcia hodowli najlepiej od razu uwzględnić w planach dodatkowy zbiornik (zbiorniki). W przypadku zamawiania szafki (lub też stelaża) pod akwarium ogólne pozwoli to zaprojektować ją tak, by dodatkowe akwarium nie było wyeksponowane, a zarazem dostęp do niego nie nastręczał problemów.
Opracowanie
Krzysztof K.
Bibliografia
Mayland J. Hans, „Moje akwarium”, Diogenes, 1998
pl.rec.akwarium
Schliewen Ulrich, „Wodny świat akwarium”, Muza, 1998
Wiechecki Krzysztof, „Pielęgnice z jeziora Malawi (Niasa)”, ZG PZA, 1989
Liczba wyświetleń: 38